آسایش فکری، ثمره حس خوش بینی و اعتماد پاک به مردم است. خوش بینی فرد، تضمین واطمینان خاطر است. در مقابل، بدبینی انسان را از فعالیت و رشد فکری بازمی دارد و از توان او می کاهد. خوش بینی آدمی نشان دهنده ایمان محکم اوست که امید و پویایی را نصیب صاحبش می کند.
بدین ترتیب، دین داران واقعی با آراستگی به این ویژگی پسندیده، افراد جامعه را نیز به این امر فرا می خوانند و اجتماع خویش را به محیطی دل پذیر و سرشار از اطمینان و آرامش تبدیل می کنند. از پی آمدهای خوش بینی، جلب دوستی مردم و پیدایش الفت و صمیمیت است. از دیدگاه علی علیه السلام، نتیجه خوش بینی چنین است: «مَن حَسُنَ ظَنُّهُ بالنّاسِ حازَ مِنهُمُ المَحَبَّه؛ هر کس به مردم خوش بین باشد، محبت و دوستی آنها را پاداش می گیرد.» پس سزاوار است مسلمانان به گونه ای با یکدیگر رفتار کنند که ذره ای بدبینی و گمان نادرست در جامعه شکل نگیرد. بر این اساس، امام علی علیه السلام به یاران خود سفارش می کند که برپایه خوش بینی، با دیگران رفتار کنید و اگر دیگران به شما گمان نیک می برند، شما با رفتار ناشایست خود، به حس خوش بینی آنها پاسخ زیان بار ندهید و زمینه بدبینی آنان را به خود فراهم نسازید.
حضرت علی علیه السلام در جایی دیگر می فرماید:
من کذَّب سوءَ الظّنِّ بِاَخیهِ کان ذا عقلٍ صحیحٍ و قلبٍ مُستَریحٍ.
هر کس بدبینی خود نسبت به دیگران را تکذیب کند و به آن ترتیب اثر ندهد، صاحب عقلی نیرومند و سالم و دلی آسوده است.
پیام متن:
برای بهره مندی از فکری آسوده، و برقراری پیوند دوستی با دیگران، باید از خوش بینی مدد گرفت و از گمان های بد و بیجا پرهیز کرد.